Πρώτη φορά στο σχολείο και άγχος αποχωρισμού

Από την Τσουλκάνη Δήμητρα  – Ψυχολόγος Παιδιών και Εφήβων

Med Εκπαιδευτική Ψυχολογία 

Έφτασε η μέρα να πάει το παιδί σας σχολείο. Του περιγράψατε πόσο διασκεδαστικό θα είναι το σχολείο και τι καλή που θα είναι η δασκάλα του, το πήγατε με ενθουσιασμό να αγοράσει τα καινούρια σχολικά είδη, το διαβεβαιώσατε ότι θα κάνει ένα σωρό καινούριους φίλους, αλλά μόλις φτάσατε έξω από την τάξη του, ακούσατε το μεγάλο όχι! Τα πόδια του ακίνητα, τα μάτια καρφωμένα στο πάτωμα και έπειτα ήρθαν τα δάκρυα.

Στο τέλος, ήρθε η δασκάλα του να το πάρει μιλώντας του τρυφερά αλλά αποφασιστικά  και εσείς το αφήσατε να σας κοιτάζει σαν να σας εκλιπαρεί να το πάρετε μαζί σας. Και τότε φοβηθήκατε ότι αυτό θα επαναληφθεί το επόμενο πρωί.

Η σύνδεση με τους γονείς μας είναι μια ενστικτώδης, πρωταρχική ανάγκη με την οποία γεννιόμαστε και αυτή η σύνδεση γίνεται ακόμα πιο αναγκαία σε περιόδους έντονου άγχους ή φόβου. Για πολλά παιδιά, το άγχος αποχωρισμού εκδηλώνεται την πρώτη μέρα του σχολείου γιατί η εμπειρία του να πηγαίνεις σε μια άγνωστη τάξη με άγνωστα άτομα είναι αγχωτική και μπορεί να τους φαίνεται επικίνδυνη. Φανταστείτε  να πρόκειται για ένα παιδί που έχει ευαίσθητο χαρακτήρα, έχει προηγούμενη άσχημη εμπειρία με δάσκαλο ή φίλους ή έχει άσχημη διάθεση γιατί πρόκειται να αρρωστήσει.

Πώςμπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας

1. Tο παιδί σας θα αναζητήσει σε εσάς τα σημάδια που δείχνουν ότι είναι ασφαλές. Αν εσείς ανησυχείτε για την προσαρμογή του, φοβάστε για τη σχέση του με τα άλλα παιδιά ή δεν εμπιστεύεστε το δάσκαλο, εκείνο θα το διαισθανθεί. Χρειάζεται να δει ότι η δική σας σχέση με το δάσκαλό του είναι σταθερή και θετική.
2. Περιγράψτε του τι ακριβώς θα συμβεί από το πρωί μέχρι το μεσημέρι και τελειώστε με την πρόταση «και μετά θα έρθω να σε πάρω»
3. Μια βασική αρχή της κοινωνικής ψυχολογίας είναι ότι συμπαθούμε περισσότερο τους ανθρώπους που μας συμπαθούν. Προσπαθήστε να χτίσετε μια σχέση θαυμασμού ανάμεσα στο παιδί σας και το δάσκαλό του. Μπορείτε να κάνετε σχόλια όπως «Είδες το χαμόγελο της δασκάλας όταν μπήκες μέσα στην τάξη; Νομίζω ότι σε συμπαθεί πολύ». Και στη δασκάλα μπορείτε να πείτε, «Όλη τη μέρα ο Νίκος μιλούσε για τα αστεία που κάνατε στην τάξη!».
4. Επίσης τείνουμε να συμπαθούμε τους ανθρώπους με τους οποίους έχουμε κοινά. Ψάξτε να βρείτε τι κοινό έχει το παιδί σας με το δάσκαλό του. Ίσως υποστηρίζουν την ίδια ομάδα, κάνουν το ίδιο άθλημα ή παίζουν το ίδιο μουσικό όργανο.
5. Περάστε λιγότερο χρόνο περιγράφοντας τι θα κάνει στο σχολείο και περισσότερο χρόνο σε αυτά που θα κάνετε μετά. Για παράδειγμα, «Θα πάμε στο σχολείο, θα σε χαιρετήσει η δασκάλα σου, θα κάνετε μάθημα και διαλείμματα και μετά θα έρθω να σε πάρω με το αυτοκίνητο, θα περάσουμε λίγο από το πάρκο να παίξεις στις κούνιες, θα πάμε σπίτι να φάμε και μετά θα παίξεις με τον αδερφό σου και θα ζωγραφίσομε παρέα».
6. Επινοείστε έναν πρωτότυπο τρόπο αποχωρισμού. Μπορεί να είναι μια φράση που θα ψιθυρίζετε ο ένας στο αυτί του άλλου, μια σειρά από αστείες γκριμάτσες ή κινήσεις! Τέτοια τελετουργικά βοηθάνε τον εγκέφαλο να ηρεμήσει.
7. Βρείτε τρόπο να είστε παρόντες στο σχολείο νοερά! Πλαστικοποιείστε μια φωτογραφία σας ή μια καρδούλα και βάλτε την στην τσέπη του, φορέστε του ένα μενταγιόν που έχει μέσα κρυμμένα φιλάκια σας, φορέστε και οι δύο τα ίδια βραχιολάκια που συνδέονται με έναν αόρατο σπάγκο!

Τι να μην κάνετε

1.Προσπαθήστε να μην δείξετε το θυμό σας γιατί θα επιβαρύνετε τη σχέση και τη μεταξύ σας σύνδεση

2.Αποφύγετε να κάνετε σχόλια που θα το κάνουν να ντρέπεται για τη συμπεριφορά του γιατί έτσι το παιδί θα είναι ακόμα πιο ανήσυχο

3.Μην προσπαθείτε να του αποδείξετε ότι σκέφτεται λάθος. Το άγχος και η λογική σκέψη δε συμβαδίζουν!

Τα περισσότερα παιδιά ανταποκρίνονται καλά στις παραπάνω προσπάθειες και μέσα σε ένα μήνα πηγαίνουν με άνεση στο σχολείο τους. Ωστόσο, υπάρχει ένα μικρό ποσοστό παιδιών που συνεχίζει να δυσκολεύεται. Αν παρατηρήσετε ότι το παιδί σας συνεχίζει να μη θέλει να πάει στο σχολείο, βλέπετε ασυνήθιστες αλλαγές στον ύπνο και την όρεξή του, δε θέλει να βρίσκεται ποτέ μακριά σας ή αναπτύξει ψυχοσωματικά συμπτώματα (πονοκέφαλοι, στομαχόπονοι, συνεχόμενες ιώσεις) θα πρέπει να επισκεφτείτε έναν ειδικό.