Το άρμεγμα των ζώων και ο αγιασμός στην Ασή Γωνιά Χανίων στις 23 Απριλίου (βίντεο)

Από τότε που υπήρχε το χωριό, από πάντα όπως λένε οι κάτοικοι στην Ασή Γωνιά, γίνεται το άρμεγμα των ζώων στο πανηγύρι του Αι Γιώργη στις 23 Απριλίου.

Η Αση Γωνιά είναι ένα ορεινό χωριό στο Νομό Χανίων, 35 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο. Η Ασή Γωνιά είναι χωριό κτηνοτρόφων με 600 κατοίκους περίπου, και όπως λένε με περηφάνια οι κάτοικοι της, ο αριθμός αυτός αυξάνεται διαρκώς.

Στην Αση Γωνιά γιορτάζει στις 23 Απριλίου ο Αγιος Γεώργιος ο Γαλατάς. Είναι η κεντρική εκκλησία στην πλατεία του χωριού και τη μέρα της γιορτής του Αγίου οι κτηνοτρόφοι κατεβάζουν τα πρόβατα από τα βουνά στην εκκλησία, τα αρμέγουν και μοιράζουν το γάλα στους παρευρισκόμενους. Σίγουρα μια πολύ ασυνήθιστη γιορτή, που περιγράφεται με λεπτομέρειες παρακάτω.

Πως να πάτε στην Αση Γωνιά

Η Ασή Γωνιά απέχει 35 χιλιόμετρα περίπου από το Ρέθυμνο και 55 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Αν έρχεστε από Ηράκλειο, προσθέστε άλλα 75 χιλιόμετρα μέχρι το Ρέθυμνο.

Από Ρέθυμνο οδηγείτε προς Χανιά και μετά τη γέφυρα του Πετρέ αναζητάτε την πινακίδα προς Επισκοπή.

Αφήνετε την Εθνική Οδό και ακολουθείτε τις πινακίδες προς Πηγές Αργυρούπολης.

Πέντε χιλιόμετρα μετά τις Πηγές Αργυρούπολης θα φτάσετε στην Αση Γωνιά.

Το τελευταίο αυτό κομμάτι της διαδρομής είναι το ομορφότερο καθώς διασχίζει το φαράγγι της Αση-Γωνιάς.

Το φαράγγι είναι κατάφυτο με πλατάνια και λίγο νερό να κυλά ακόμα στο μικρό ποτάμι. Ο δρόμος είναι στενός με αρκετές στροφές και μια σχετική προσοχή επιβάλλεται.

Ασή Γωνιά, η ιστορία της

Ιστορικά η Αση-Γωνιά αναφέρεται ως οικισμός ελεγχόμενος από την ρωμαϊκή πόλη Λάππα, τη σημερινή Αργυρούπολη. Επίσημες αναφορές του χωριού Αση Γωνιά υπάρχουν από την Ενετική Περίοδο, ενώ ο οικισμός βρισκόταν αρχικά ανατολικότερα από τον σημερινό.

Κατά την τουρκοκρατία η Αση-Γωνιά δεν πατήθηκε από τους Τούρκους λόγω του δύσβατου της περιοχής και της πρόσβασης προς αυτήν μόνο μέσα από το εύκολα ελεγχόμενο Ασηγωνιώτικο φαράγγι.

Οι κάτοικοι του χωριού πήραν μέρος σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες κατά των Τούρκων και εδώ κηρύχτηκε η επανάσταση του 1897. Στην Ασή Γωνιά επίσης είχε την έδρα της η Ανώτατη Επιτροπή Αγώνα της Κρήτης εναντίον του Γερμανικού στρατού κατοχής τον 2ου Παγκόσμιο Πόλεμο. Ενας από τους πρωτοστάτες που ξεκίνησαν την Αντίσταση κατά των Ναζί ήταν ο Ανδρέας Παπαδάκης, γέννημα-θρέμμα της Ασή Γωνιάς.

Με ιδιαίτερη περηφάνια αναφέρουν οι Ασηγωνιώτες τον Παύλο Γύπαρη και το Γιώργη Ψυχουντάκη, κι οι δύο γεννημένοι και μεγαλωμένοι στην Αση-Γωνιά.

Η γιορτή του Αη Γιώργη του Γαλατά στην Ασή Γωνιά

Η Αση Γωνιά έχει συνδεθεί με την ευλογία των κοπαδιών την ημέρα του Αγίου Γεωργίου, ένα μοναδικό έθιμο στην Κρήτη.

Οι βοσκοί της περιοχής θεωρούν προστάτη τους τον Αη-Γιώργη και στις 23 Απριλίου συρρέουν με τα κοπάδια τους στην εκκλησία του Αη-Γιώργη του Γαλατά.

Η εκκλησία βρίσκεται πολύ κοντά στην πλατεία του χωριού κι είναι ιδιαίτερο το θέαμα των αιγοπροβάτων να έχουν περικυκλώσει τις προτομές του Βενιζέλου και του Γύπαρη περιμένοντας τη σειρά τους να κατέβουν στο εκκλησάκι.

Τα ζώα, στολισμένα με τα πιο μελωδικά “λέρια” (κουδούνια), μαντρώνονται στην “κούρτα” έξω από την εκκλησία κι αρμέγονται ένα-ένα.

Το γάλα μοιράζεται στους κατοίκους σε πλαστικά μπουκάλια επιτόπου, ενώ μια ποσότητα του βράζεται και προσφέρεται στον κόσμο σε ποτήρια μαζί με κρητικό παξιμάδι από κοπέλες του χωριού ντυμένες με τις παραδοσιακές φορεσιές.

Το έθιμο είναι πολύ παλιό και κανείς δεν μπορεί να πει πότε ακριβώς ξεκινά. Χαρακτηριστικά οι κάτοικοι της Αση Γωνιάς λένε ότι γίνεται από τότε που υπάρχει το χωριό.

Σε 30.000 υπολογίζονται τα ζώα της περιοχής κι είναι αδιανόητο για κάποιον Ασηγωνιώτη βοσκό να μην φέρει τα πρόβατα του να ευλογηθούν τη μέρα αυτή. Ακόμα κι οι βοσκοί που έχουν τα μαντριά τους πολύ μακριά απο την περιοχή, αρμέγουν τα ζώα τους και φέρνουν το γάλα στον Αγιο.

Η γιορτή κρατάει όλη μέρα, από το πρωί μέχρι το απόγευμα, μέχρι να ευλογηθεί και να αρμεχτεί και το τελευταίο κοπάδι. Πολύς κόσμος επισκέπτεται την Αση Γωνιά τη μέρα αυτή και τα καφενεία είναι από νωρίς γεμάτα. Η ατμόσφαιρα είναι γιορταστική και η τσίκνα από τα σουβλάκια απλώνεται στον αέρα.

Τα κεράσματα δίνουν και παίρνουν κι η γιορτή μετά το απόγευμα μεταφέρεται στα σπίτια των πολλών Γιώργηδων του χωριού.

Συνοδεύεται από θρύλους
«Κάποτε, ένας βοσκός δεν πήγε το κοπάδι του στην εκκλησία του Αι Γιώργη, επειδή ήταν μακριά. Είπε στους γιούς του να πάνε στη χάρη Του μόνο το γάλα. Το ίδιο βράδυ ο κτηνοτρόφος ενώ βρισκόταν στο βουνό, αισθάνθηκε ένα χτύπημα σε όλο του το σώμα χωρίς να βλέπει κανένα…».