Διαταραχή Πανικού με ή χωρίς Αγοραφοβία

Τι είναι η διαταραχή πανικού;

Η Διαταραχή πανικού είναι η αγχώδης εκείνη διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αιφνίδιες και επαναλαμβανόμενες  προσβολές έντονου άγχους, δυσφορίας, φόβου και ενίοτε τρόμου και συνοδεύεται από μια σειρά ψυχολογικών, γνωσιακών και σωματικών συμπτωμάτων. Το άτομο που πάσχει από διαταραχή πανικού είναι συνήθως ανήσυχο μεταξύ των προσβολών, καθώς διακατέχεται απ το φόβο πιθανής επανάληψης των προσβολών αυτών.

Τα συμπτώματα της διαταραχής πανικού

Η διαταραχή πανικού εκδηλώνεται με σωματικά, ψυχολογικά και γνωσιακά συμπτώματα τα οποία συνιστούν την προσβολή πανικού. Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια κατά DSM-IV η προσβολή πανικού αφορά μια διακριτή περίοδο έντονου φόβου ή δυσφορίας, κατά τη διάρκεια της οποίας τέσσερα ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα εμφανίστηκαν αιφνίδια και έφτασαν σε κορύφωση σε διάστημα δέκα λεπτών της ώρας:

1. Αίσθημα παλμών ή επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού
2. Εφίδρωση
3. Τρέμουλο ή έντονος τρόμος
4. Αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας
5. Αίσθημα πνιγμού
6. Πόνος ή δυσφορία στο στήθος
7. Ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση
8. Αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή τάση λιποθυμίας
9. Αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποίηση
10. Φόβος απώλειας του ελέγχου ή απώλειας του λογικού
11. Φόβος θανάτου
12. Παραισθήσεις (μουδιάσματα ή μυρμηγκιάσματα)
13. Ρίγη ή εξάψεις

Η επιδημιολογία της διαταραχής πανικού

Η συχνότητα της διαταραχής πανικού στο γενικό πληθυσμό εκτιμάται ότι είναι της τάξης του 1% έως 3%. Μεμονωμένες προσβολές πανικού, που δεν πληρούν όμως τα κριτήρια της διάγνωσης διαταραχής πανικού, παρατηρούνται σε υψηλότερο ποσοστό και συγκεκριμένα φθάνουν σε ποσοστό 10-15%. Η διαταραχή πανικού απαντάται δύο ή τρείς φορές πιο συχνά στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Η έναρξη της διαταραχής πανικού τοποθετείται μεταξύ του τέλους της εφηβική ηλικίας μέχρι και το μέσο της τρίτης δεκαετίας της ζωής.

Τι είναι η αγοραφοβία

Η αγοραφοβία σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-IV χαρακτηρίζεται από έντονο άγχος του ατόμου όταν βρίσκεται σε μέρη ή καταστάσεις απ’ όπου η φυγή μπορεί να είναι δύσκολη ή όπου μπορεί να μην υπάρχει διαθέσιμη βοήθεια σε περίπτωση που θα παρουσίαζε ένα επεισόδιο πανικού ή διάφορα άλλα συμπτώματα ενδεικτικά του άγχους. Οι αγοραφοβικοί φόβοι τυπικά περιλαμβάνουν χαρακτηριστικές καταστάσεις, όπως το να βρίσκεται το άτομο έξω από το σπίτι μόνο, να βρίσκεται ανάμεσα σε πλήθος, να στέκεται σε μια ουρά, να βρίσκεται πάνω σε μια γέφυρα, να ταξιδεύει με λεωφορείο, τρένο ή αυτοκίνητο.

Τα συμπτώματα της αγοραφοβίας

Οι καταστάσεις που αποτελούν αγοραφοβικούς φόβους αποφεύγονται από το άτομο ή αλλιώς υπομένονται με έντονο άγχος ή με άγχος που δημιουργείται από μια επικείμενη προσβολή πανικού ή από επικείμενη εμφάνιση συμπτωμάτων τύπου πανικού. Όταν το άτομο εκτίθεται στις καταστάσεις αυτές απαιτείται η παρουσία συνοδού. Η αγοραφοβία πιθανότατα είναι η σημαντικότερη φοβική διαταραχή και αποτελεί συνδρομή που συχνά συνοδεύεται από κρίσεις πανικού. Εκτιθέμενο στις φοβικές καταστάσεις το άτομο συχνά αισθάνεται έντονη δυσφορία, άγχος, εφίδρωση, ταχυκαρδία, δύσπνοια, έχει την αίσθηση ότι θα λιποθυμήσει ή ότι θα χάσει τον έλεγχο του εαυτού του, κάτι το οποίο μπορεί να πάρει τις διαστάσεις της αποπροσωποποίησης. Το αποτέλεσμα της αγοραφοβίας είναι ότι περιορίζει πολύ την καθημερινή δραστηριότητα τού πάσχοντα. Να σημειωθεί ότι η αγοραφοβία μπορεί να υπάρχει και μόνη της χωρίς διαταραχή πανικού αν και τις περισσότερες φορές είναι φυσικό επακόλουθο του πανικού. Στην περίπτωση αυτή, σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια DSM-IV, η αγοραφοβία συνδέεται με φόβο ανάπτυξης πανικόμορφων συμπτωμάτων, ενώ δεν πληρούνται τα κριτήρια της διαταραχής πανικού.

Διαταραχή Πανικού χωρίς Αγοραφοβία

Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια κατά DSM-IV η διαταραχή πανικού χωρίς αγοραφοβία συνίσταται σε:
1) επαναλαμβανόμενες απρόσμενες προσβολές πανικού
2) τουλάχιστον μια από τις προσβολές πανικού ακολουθείται μέσα σε ένα μήνα (ή περισσότερο) από ένα (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα:
I. επίμονη ανησυχία για πρόσθετες προσβολές
II. ανησυχία για τις επιπτώσεις της προσβολής ή τις συνέπειές της
III. σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά τη σχετική με τις προσβολές
3)   απουσία αγοραφοβίας
Διαταραχή Πανικού με Αγοραφοβία

Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια κατά DSM-IV η διαταραχή πανικού με αγοραφοβία συνίσταται σε:
1) επαναλαμβανόμενες απρόσμενες προσβολές πανικού
2) τουλάχιστον μια από τις προσβολές πανικού ακολουθείται μέσα σε ένα μήνα (ή περισσότερο) από ένα (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα:
I. επίμονη ανησυχία για πρόσθετες προσβολές
II. ανησυχία για τις επιπτώσεις της προσβολής ή τις συνέπειές της
III. σημαντική αλλαγή στη συμπεριφορά τη σχετική με τις προσβολές
3) παρουσία αγοραφοβίας
Η επιδημιολογία της αγοραφοβίας

Η συχνότητα της αγοραφοβίας στο γενικό πληθυσμό εκτιμάται ότι είναι της τάξης του 2,5% έως 6,5%. Η διαταραχή αυτή είναι δύο ή τρεις φορές πιο συχνή στις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες και εκδηλώνεται συνήθως για πρώτη φορά ανάμεσα στην ηλικία των 18 και των 35 ετών.

Πηγή: http://www.neaygeia.gr/