Μορόνι: Τίμησαν έναν αγωνιστή παπά!

Παρουσία του Μητροπολίτη Γορτύνης & Αρκαδίας Μακάριου, του Δημάρχου Φαιστού Γρηγόρη Νικολιδάκη, του Πρύτανη Νίκου Κατσαράκη και πλήθους κόσμου, πραγματοποιήθηκε στο Μορόνι, εκδήλωση μνήμης προς τιμήν του παπά Ηλία Τζουλάκη- Παπαηλιάκη, αγωνιστή και εφημέριου της Παλιάμας από το 1871 έως και το 1920.

Η εκδήλωση έγινε την τελευταία Κυριακή του Μαρτίου, ύστερα από πρωτοβουλία της ενορίας Μορονίου σε συνεργασία με τους απογόνους του παπά Ηλία και αμέσως μετά την Θεία Λειτουργία, όπου εκτός τον εφημέριο Μορονίου παπά Μιχάλη,  συμμετείχαν και ο εφημέριος Γέργερης Σταύρος Ξημεράκης και του Ζαρού Λέανδρος Σταματάκης.

Μετά το καλωσόρισμα του παπά Μιχάλη τον λόγο πήρε ο Γεωπόνος, τέως Προϊστάμενος της Διεύθυνσης Αγροκτήματος του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, Ιστορικός ερευνητής Μιχάλης Παπαηλάκης που αναφέρθηκε στην δράση του τιμώμενου παπά Ηλία του οποίου είναι δισεγγονός. Όπως ανέφερε, ο παπά Ηλίας (1837-1920) γεννήθηκε λίγα χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821 στην οποία η οικογένειά του  πήρε μέρος. Σε ηλικία  20 ετών συμμετείχε στην επανάσταση του Μαυρογένη, το 1858. Στη μεγάλη Κρητική Επανάσταση του 1866-69 πολέμησε με την ομάδα του Γεργιανού  οπλαρχηγού  Φραγκιά Μαστραχά η οποία ήταν ενταγμένη στο επαναστατικό σώμα του Γενικού Αρχηγού Ανατολικής Κρήτης Μιχαήλ Κόρακα.  Το 1871 χειροτονήθηκε ιερέας και τοποθετήθηκε στην ενορία Παλιάμας.
Πολέμησε επίσης  στις επαναστάσεις του 1878  και του 1889. Μάλιστα στις δύο αυτές τελευταίες επαναστάσεις συνήθιζε να παίρνει μαζί του  και τους  μεγαλύτερους γιούς του.
Σε σχετικά νεαρή ηλικία είχε παντρευτεί  τη Σταυρωτή Αγκουτσακάκη  από τη Γέργερη με την οποία απέκτησαν 7 παιδιά, τρία αγόρια, τον Γεώργιο, τον Αλέξανδρο, τον δάσκαλο Μιχάλη  και τέσσερα  κορίτσια την Παγώνα, την  Άννα, την Κυριακή και την Μαρία. Την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, 4  Μαρτίου 1890,  στον ναό του Αγίου Χαραλάμπους στην Παλιάμα, απόσπασμα 23 στρατιωτών (νιζάμιδων) του οθωμανικού  στρατού οδηγούμενο από τέσσερεις  ντόπιους  Οθωμανούς,  από το  τουρκοχώρι  Μορόνι4, περικύκλωσαν τον ναό, μπήκαν μέσα και συνέλαβαν τον ιερέα, ενώ κάποιος   από τους ντόπιους Οθωμανούς   μπήκε  στο ιερό, όπου  προκάλεσε ζημιές. Τον ιερέα,  ενδεδυμένο με τα άμφια, έβγαλαν έξω από τον ναό,   και μαζί τον υιό του Αλέξανδρο περιέφεραν βασανίζοντάς τους   στα γειτονικά χωριά  της Παλιάμας,  Μάκρες και Καλαθιανά.

Οκτώ  χρόνια μετά τον βασανισμό και τη διαπόμπευση  του παπά Ηλία, η Κρήτη απελευθερώθηκε  από την οθωμανική τυραννία αποκτώντας την πολυπόθητη εθνική και θρησκευτική ελευθερία.
Το επώνυμο των απογόνων του π. Ηλία  Τζουλάκη  -που έφυγε από τη ζωή στις 8 Απριλίου 1920- με τα χρόνια έγινε Παπαηλιού και σήμερα Παπαηλιάκη.
ΧΕΙΡΟΘΕΣΙΑ: Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας ο Μητροπολίτης Μακάριος χειροθέτησε σε Αναγνώστη, τον δάσκαλο Θωμά Ξημεράκη, ενώ μετά το τέλος της εκδήλωσης προσφέρθηκε γεύμα στην αίθουσα του Πολιτιστικού Συλλόγου.